Cohesie

De cohesie staat voor de interne sterkte van een stof. Deze beschrijft de verbindingskrachten tussen atomen en moleculen die binnen een stof werkzaam zijn. Het begrip cohesie is afgeleid van het Latijnse woord “cohaerere” (samenhangen).

Cohesie bij lijmen

Bij lijmen staat cohesie voor de krachten die de interne samenhang van de lijm tot stand brengen. In het gehele lijmproces moet een toename van de cohesiekrachten in de lijm resp. in de lijmvoeg optreden om een permanente verbinding van het verlijmde substraat te garanderen.

Schematische opbouw van een verlijming

Bron: IVK, Die Kunst des Klebens, Abb. 2

Cohesie-opbouw

De opbouw van de cohesie in het lijmproces kan ofwel door fysische krachten plaatsvinden of door chemische koppeling en daarom spreekt men van fysisch uithardende of reactieve lijmsystemen.

Bij dispersies vindt de cohesie-opbouw plaats door “verwijdering” van het wateraandeel; zo zuigt bijvoorbeeld bij witte lijm (PVAC) het hout het water uit de lijm op. De polymeerdeeltjes van de witte lijm lopen in elkaar over, wat filmvorming wordt genoemd.

De hotmelts zijn bij het aanbrengen vloeibaar maar door afkoelen neemt de viscositeit sterk toe. Bovendien neemt de cohesie door gedeeltelijke kristallisatie in de lijm verder toe.

Bron: IVK, Die Kunst des Klebens, Abb. 4

• De mechanische lusvorming van vezelvormige macromoleculen of het vervilten van vezelvormige stoffen;
• de chemische bindingen/koppeling in moleculen (reactieve lijmen);
• fysische wisselwerkingen tussen de lijmmoleculen, bijvoorbeeld Van-der-Wals-krachten of gedeeltelijk kristallijne structuren.